We zien mondkapjes overal om ons heen nu mondkapjes verplicht zijn in openbare binnenruimtes zoals de bibliotheek en winkels. Voor de meeste mensen is het dragen van een kapje misschien hooguit ongemakkelijk, maar voor sommigen is dat extra lastig of zelfs onmogelijk. Soms vanwege een lichamelijke aandoening zoals astma of huidziekte maar soms ook vanwege psychische redenen.
Angst voor ademtekort
Als iemand bijvoorbeeld al wat angstig aangelegd is, kan het dragen van een mondkapje voor extra veel stress en angst zorgen. Er kunnen gedachten ontstaan dat je door het mondkapje niet goed zou kunnen ademhalen, ademtekort krijgt of zelfs stikt. Er kan een paniekaanval ontstaan. Iemand gaat onbewust sneller en oppervlakkiger ademhalen (hyperventileren), de hartslag gaat omhooggaat en de spieren van het lichaam spannen aan. Dit is niet ernstig, maar voelt wel heel naar.
Een mondkapje kan ook angst oproepen als het doet denken aan een nare ervaring in het verleden, zoals een ziekenhuisopname of een overval. Dan kunnen beelden van de nare herinnering of lichamelijke reacties die ermee gepaard gingen, terugkomen. Ook dit kan leiden tot paniekreacties.
Tips bij angstklachten
Voel jij angst bij het dragen van een mondkapje?
- Bedenk dat je niks kan gebeuren als je een mondkapje draagt, want ook dan krijg je genoeg lucht en zuurstof binnen
- Spreek jezelf bemoedigend toe: “ik ben veilig”, “er gebeurt niks ergs”
- Leid jezelf af door je aandacht op dingen in de omgeving te richten of muziek te luisteren via koptelefoon
- Oefen thuis in het dragen van een mondkapje en bouw dit beetje bij beetje op
- Focus op het ademhalen vanuit je buik
- Probeer verschillende mondkapjes uit; de ene stof of het ene model zit misschien fijner dan het andere. Zet echter niet even het mondkapje van iemand anders op
En wat als het echt niet lukt?
- Draag een faceshield als dat wel mogelijk is. Je kan dan nog wel aangesproken worden op het niet dragen van een mondkapje
- Laat een kaartje zien waarop je uitlegt waarom je vrijstelling zou moeten hebben
- Een bewijs van een behandeling bij een (huis)arts of instelling. Dit gaat niet om een officiële verklaring (die mag een arts niet over zijn eigen patiënt afgeven), maar bijvoorbeeld een bewijs van een afspraak bij een arts
- Een verklaring van een begeleider of een naaste die gebeld kan worden
- Een hulpmiddel of belangrijke medicijnen laten zien
Meer over de uitzonderingsregel vind je op de website van MIND.
Dit artikel is afkomstig van Mentale Kracht 040 en geschreven door J.P.M. Lockefeer, Klinisch psycholoog-psychotherapeut bij GGzE. Mentale Kracht 040 is een gratis platform, een handreiking van GGzE en Welshop aan iedereen die mentaal wel wat hulp kan gebruiken.