Ze heeft al veel meegemaakt, Joyce. Ze is 25 jaar en staat inmiddels weer heel positief in het leven. Maar dat is wel eens anders geweest. Joyce ziet het nu heel helder. Het gezin waarbinnen ze opgroeide was geen veilige plek. Er was niet genoeg aandacht en geen onvoorwaardelijke liefde. Een van de gezinsleden kampte met een heftige depressie en werd daarvoor ook behandeld in een instelling. Het samenleven was een struggle. Er leefden zo vaak gevoelens van afwezigheid, angst en afwijzing. En dat tekende haar.
Slecht behandeld worden went
Joyce: ‘Deze gevoelens van onveiligheid zorgden ervoor dat ik altijd bang was om verlaten te worden. Ik was gewend om slecht behandeld te worden en om daar niet van weg te gaan. Ik deed het tegenovergestelde: ik bleef en bedacht excuses voor diegene die me dat aandeed. Je breit het namelijk recht in je hoofd. Daardoor heb ik inmiddels twee relaties achter de rug die heel naar en heftig eindigden. Mijn eerste relatie was de eerste drieënhalf jaar wel goed maar eindigde met een knal; een knal die wel een half jaar duurde.’
Slachtofferhulp stond binnen vier uur op de stoep.
Van geluk naar zelfmoord
Na een tijdje kreeg Joyce een nieuwe relatie. Ze waren echt soulmates. Het leek goed te gaan maar die man had psychische problemen. Hun liefde was sterk. Joyce realiseert zich nu dat ze het leven van haar soulmate onbewust heeft verlengd door de liefde die ze deelden. Uiteindelijk vond ze hem twee jaar geleden in zijn huis; hij had zelfmoord gepleegd. En dan gaat alles heel snel. Slachtofferhulp stond binnen vier uur op de stoep en is vier keer geweest om haar te begeleiden. Maar ze merkte dat dat niet genoeg was. Joyce wist dat ze meer hulp nodig had en belde zelf naar de huisarts. Die nam haar heel serieus en regelde dezelfde dag nog een psycholoog die haar een EMDR-behandeling kon geven.
Wat is EMDR?
EMDR is een vorm van therapie die gebruikt wordt voor het verwerken van trauma’s. De afkorting staat voor Eye Movement Desensitization Reprocessing. Bij een EMDR behandeling krijg je hulp om de emotionele lading bij een heftige herinnering te verminderen. Je vergeet niet wat er is gebeurd, maar de emoties die je erbij voelt worden minder sterk. Je kunt weer beter terug denken aan bepaalde situaties, zonder daarbij angst of paniek te ervaren. Je wordt niet meer overmand door emoties als je je de gebeurtenis weer herinnert. De herbelevingen worden minder en hierdoor neemt het vermijdingsgedrag af.
Compleet overmand door emoties
Joyce: ‘Die EMDR moest online, vanwege corona. Anders had ik nooit voor online gekozen, denk ik. Na twee weken bleek deze behandeling niet wat ze op dat moment het hardst nodig had en is de crisisdienst ingeschakeld. Via het scherm had de psycholoog goed door dat ik op dat moment met te zware problematiek kampte. Dus ik ging over van online naar iedere dag een bezoek van een verpleegkundige waarmee ik alles wat ik voelde kon bepraten. Dat moest ik ook, ik kon niet anders. Ik kon het leven niet meer aan. Ik voelde mezelf mentaal steeds dieper wegzakken. Dat maakte mij zo ontzettend bang. De emoties en de rouw overmanden me compleet; ik werd echt een gevaar voor mezelf.
De emoties en rouw overmanden me compleet.
Heftigheid herinneringen: van 10 naar 2
Joyce: ‘Na vijf weken te zijn begeleid door de crisisdienst, was ik voldoende hersteld om de EMDR-behandeling af te ronden. Die online EMDR heeft echt perfect gewerkt om mijn trauma te verwerken. Je kijkt op je scherm naar balletjes die bewegen en van kleur veranderen. Je benoemt vervolgens deze verandering terwijl je aan je die heftige beelden moet denken. En dat lukt dus niet. Je kunt niet tegelijk deze oefening doen én aan de heftige beelden denken. Hierdoor krijgen deze beelden een andere plek in je hersenen waardoor ze deels vervagen.
En weet je, ik zag online in het begin ook echt niet zitten. Maar ik had wel hulp nodig en was allang blij dat die hulp er was. Het heeft me echt geholpen. Ik kan nu goed over de zelfmoord en het verlies van mijn vriend praten. De heftigste beelden voelden in het begin als 10. Want ik werd echt helemaal gek. Nu, na de EMDR voelt het als een 2. Maar, ik voelde ook dat ik er met alleen deze behandeling niet was. Want ik functioneerde dan wel weer redelijk maar ik maakte me ook zorgen over mijn toekomst. Hoe kon ik weer vertrouwen in relaties? Ik wist niet hoe ik, na deze gebeurtenissen, een gezonde relatie kon hebben. Ik was zo bang dat een nieuwe geliefde misschien ook zou overlijden.
Binnen twee weken verder
Joyce vervolgt haar verhaal: ‘Voor die volgende behandeling bestond eigenlijk een wachtlijst van drie maanden. Dat was een heftige teleurstelling. Ik had met bloed, zweet en tranen gewerkt tot waar ik stond. Ik wilde niet drie maanden wachten met de kans dat ik weer bij de crisisdienst terecht zou komen. Mijn psycholoog had uitgezocht dat als ik de behandeling online volgde, ik binnen twee weken kon starten. Dat wilde ik graag. Ik had immers al ervaring met online en wist dat het voor mij werkte. Ik ging dus aan de slag bij de GGzE met de ACT-therapie.
Wat is ACT?
ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy (Nederlands: Acceptatie en Toewijdingstherapie) en is een bewezen effectieve vorm van cognitieve gedragstherapie. De therapie zorgt dat je weer grip op en controle over je gedachten krijgt. Je doet oefeningen die helpen om mentaal flexibeler te worden en je waarden niet uit het oog te verliezen. Je leert dat je juist door te doen, je de negatieve spiraal in een positieve verandert. Waardoor je fijner leeft. ACT helpt om mentale obstakels te zien en er overheen te stappen. Je leert dus goed met je gevoelens omgaan waardoor je beter kunt focussen op wat voor jou belangrijk is.
Om te luisteren hoef je niet bij elkaar te zitten.
Voordelen online behandeling
De online ACT-therapie hielp haar enorm. Joyce: ‘Online paste op dat moment het best in mijn leven. Ik had het nodig om gewoon mijn dagen te vullen met werk. En daarbij óók een behandeling te volgen. Het was fijn dat ik mijn normale leven weer kon oppakken in plaats van alles stil te laten vallen. En doordat de behandeling online was, hoefde ik maar eens in de twee weken een uurtje vrij te nemen.
Ik moest in het begin ook wel wennen aan online. Ik dacht eigenlijk dat ik geen klik zouden kunnen krijgen met mijn behandelaar omdat er een scherm tussen zat. Maar, je merkt dat het echt helpt wat ze zeggen; ze geven je oprecht nuttige handreikingen. Dat zijn natuurlijk dezelfde adviezen; die hadden ze ook gegeven als ik bij hen in de behandelkamer had gezeten. Ik heb dus ervaren dat het helemaal niet uit maakt hoe ik ze zie, want ze horen me. Dat is het belangrijkste; dat ze naar je luisteren. En daarvoor hoef je niet per se niet in het echt bij elkaar te zitten, heb ik ervaren.’
Bemiddelingen naar GGZ-behandelingen
Het Welshop-platform ging in oktober 2019 live. In het eerste volledige jaar 2020 bemiddelde Welshop 126 GGZ-behandelingen. Dit aantal is gestegen met 178% in 2021 tot 356.
Een levenskompas voor geluk
Joyce begint helemaal te stralen als ze over ACT vertelt: ‘Daar heb ik zoveel aan gehad. Je leert een soort levenskompas te gebruiken. Het gaat ook over leren leven met pijn. Want pijn hoort bij het leven. Maar er zit een immens verschil tussen pijn hebben en lijden.
Ik heb een jaar lang een om de week een online meeting met Ellen, een behandelaar van GGzE, gehad. En echt, ik ben haar zo dankbaar. Ik heb geleerd wat mijn normen en waarden zijn, wat mij gelukkig maakt en wat bij mij past. Waar sta ik zelf voor en leef ik daarnaar?
Ik heb daar een bucketlist van gemaakt. Hierin staat wat ik zelf, met alles wat ik vind, wil en kan, wil bereiken. En deze lijst loopt na een jaar, komende juni, af. Ik heb afgelopen januari ook alles van die coaching opnieuw gemaakt.
Op die manier kan ik het onderhouden. Dat vind ik belangrijk om grip te kunnen houden en niet meer terug te vallen. Komende juni ga ik een nieuwe bucketlist maken die ik baseer op mijn waarden voor het komende jaar. Hierdoor blijf ik me bewust van wat goed voor mij is. Deze manier is echt iets van mezelf geworden. Ik leef hier nu helemaal naar. Ik krijg tegenwoordig zelfs buikpijn als ik op een manier bezig ben die niet bij me past of als anderen op een manier met mij omgaan die niet strookt met mijn waarden. Ik kan dit niet meer uitzetten en ergens is dat ook heel goed. Want ik kan mezelf niet meer verloochenen; dat gaat echt niet meer. Dit heeft ook gezorgd dat ik nu echt doe wat IK wil. Zo heb ik bijvoorbeeld mijn motorrijbewijs gehaald, ben ik van baan veranderd en ben ik weer gaan paardrijden. Ik geloof nu in mezelf en hou echt van mezelf. Ik probeer mezelf niet meer achter te stellen en steeds in overeenstemming mijn waarden te handelen . Ik omarm het leven volledig en doe wat ik wil!’